Odprawa za zwolnienie przysługuje pracownikowi w sytuacji gdy zostaje zwolniony z pracy nie ze swojej winy. Odprawa stanowi swoistą rekompensatę za zwolnienie z pracy. Należy jednak pamiętać, że dodatkowe pieniądze niestety nie należą się każdemu zwalnianemu pracownikowi.
W przedsiębiorstwach, gdzie pracuje mniej niż 20 osób, zwalniani pracownicy nie dostaną odprawy.
W przedsiębiorstwach gdzie pracuje więcej niż 20 osób na odprawę dla pracownika mogą natomiast liczyć:
- pracownicy, zatrudnieni na podstawie umowy o pracę, zwalniani indywidualnie (nie grupowo), o ile zwolnienie to następuje z winy pracodawcy, natomiast oni sami na tę sytuację nie mieli wpływu,
- pracownicy etatowi, zwalniani grupowo, a przyczyna leży po stronie pracodawcy, zaś ci pracownicy nie mieli na to wpływu.
Nie ma w tej sytuacji znaczenia, czy zwalniani pracownicy pracowali na umowę na czas określony, czy na czas nieokreślony.
Powyższe reguluje Ustawa z dnia 13 marca 2003 roku o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. W skrócie, jest to ustawa o zwolnieniach grupowych.
W przypadku rozwiązania umowy o pracę za porozumieniem stron (teoretycznie brak winy pracodawcy), to pracownik może również liczyć na odprawę pod warunkiem, wykazania i udowodnienia, że to pracodawca dążył do podpisania tego porozumienia.
W sytuacji gdy pracownik będący na etacie sam się zwalnia, to odprawy nie otrzyma. Również odprawy nie otrzyma osoba zwolniona, która dopuściła się ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych i ten pracownik zostaje zwolniony dyscyplinarnie.
Pracownik tymczasowy również nie otrzyma odprawy – do pracowników tymczasowych nie stosuje się ustawy o zwolnieniach grupowych. Odprawy nie dostaną również osoby pracujące na podstawie umów cywilnoprawnych (zlecenie oraz umowa o dzieło).
