Zgodnie z regulacjami przewidzianymi w Kodeksie pracy umowę o pracę można rozwiązać w następujący sposób:
a) na mocy porozumienia stron,
b) przez oświadczenie jednej ze stron z zachowaniem okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy za wypowiedzeniem),
c) przez oświadczenie jednej ze stron bez zachowania okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia),
d) z upływem czasu, na który była zawarta.
Należy pamiętać, że okres wypowiedzenia jest uzależniony od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy:
a) dwa tygodnie – jeśli byłeś zatrudniony krócej niż sześć miesięcy,
b) miesiąc – przy zatrudnieniu trwającym min. sześć miesięcy, ale mniej niż trzy lata,
c) trzy miesiące – w przypadku stażu pracy o długości co najmniej trzech lat.
W sytuacji gdy umowa o pracę została zawarta na okres próbny, to wypowiedzenie może trwać:
a) trzy dni robocze – dla umów zawartych na okres krótszy niż dwa tygodnie,
b) tydzień – gdy umowa obejmuje okres co najmniej dwóch tygodni, lecz krótszy niż trzy miesiące,
c) dwa tygodnie – dla umów zawartych na okres trzech miesięcy.
Ponadto umowę o pracę może zostać rozwiązana także na mocy porozumienia stron.
Należy dodatkowo pamiętać, iż przy umowach zawartych na czas nieokreślony wypowiedzenie musi zawierać wskazanie przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie. Wypowiedzenie umowy o pracę powinno również zawierać pouczenie o prawie pracownika do odwołania się do sądu pracy.
Istnieje również możliwość rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika. Pracodawca ma do tego prawo w następujących sytuacjach:
a) pracownik naruszył podstawowe obowiązki pracownicze (np. pojawił się w pracy w stanie nietrzeźwości, nie wykonał polecenia pracodawcy/przełożonego, opuścił miejsce pracy bez usprawiedliwienia itd.)
b) pracownik w czasie trwania umowy popełnił przestępstwo, które uniemożliwia dalsze wykonywanie pracy na danym stanowisku,
c) pracownik z własnej winy utracił uprawnienia, które były niezbędne do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku.
Pracodawca może również rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia w następujących przypadkach:
a) pracownik był niezdolny do wykonywania pracy z powodu choroby:
dłużej niż trzy miesiące – gdy zatrudniony był u danego pracodawcy krócej niż sześć miesięcy; dłużej niż łączny okres pobierania z tego tytułu wynagrodzenia i zasiłku oraz pobierania świadczenia rehabilitacyjnego przez pierwsze trzy miesiące – gdy zatrudniony był u danego pracodawcy co najmniej sześć miesięcy lub niezdolność do pracy została spowodowana wypadkiem przy pracy albo gdy jej przyczyną jest choroba zawodowa,
b) pracownik był nieobecny w pracy z innych przyczyn niż wcześniej wymienione dłużej niż miesiąc.
Co do zasady wypowiedzenie umowy o pracę powinno nastąpić na piśmie. Jednakże pracodawca może zwolnić pracownika także ustnie, nawet przez telefon, czy też za pośrednictwem sms-a lub e-maila.
Jak stwierdził Sąd Najwyższy, w wyroku z dnia 7 października 2008 r. (sygn. akt II PK 56/08, M.P.Pr. 2009/1/34-39), każda jednostronna deklaracja pracodawcy o ustaniu stosunku pracy, dokonana nawet z naruszeniem prawa, prowadzi do ustania stosunku pracy w terminie wskazanym przez pracodawcę, bo wszelkie jego czynności, nawet bezprawne, zmierzające do rozwiązania stosunku pracy są skuteczne i mogą być podważone wyłącznie w drodze odpowiedniego powództwa.
Takie wypowiedzenie, choć wadliwe jest bowiem skuteczne. Można je podważyć jedynie na drodze sądowej.
